Álfar eru goðsagnakenndar verur úr germanskri goðafræði sem hafa lifað í norður-evrópskum þjóðfræðum. Upprunalega kynstofn smávægilegra guða náttúru og frjósemi, þeim er oft lýst sem smáu, unglegu, mjög fögru fólki, sem býr í skógum og á öðrum náttúrulegum stöðum, neðanjarðar eða í vatnsuppsprettum. Þeir eiga jafnan að geta lifað að eilífu og hafa galdramátt. Álfar koma reglulega fram í goðafræði og ævintýrasögum fyrr á öldum sem og sögum dagsins í dag.
Álfar í íslenskri þjóðtrú eru um margt sérstakir og er orðið notað um sérstakan flokk huldufólks. Íslenskir álfar búa jafnan í klettum eða steinum og iðka búskap sinn líkt og mennirnir en kjósa að vera látnir í friði. Í íslenskum þjóðsögum er mikið til af lýsingum af samskiptum álfa og manna. Háskalegt er þar jafnan að styggja álfa, t.d. með því að raska bústað þeirra eða slá svokallaða álagabletti. En sé þeim gerður greiði eru ríkuleg laun vís, til dæmis er í mörgum þjóðsögum greint frá gæfu þeirra sem aðstoðað hafa álfkonu í barnsnauð.
